Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
Osmanlıca Belge Türleri ve OkumalarıATA510237.5300
ÖnkoşullarYok
YarıyılGüz
Dersin DiliTürkçe
Dersin SeviyesiYüksek Lisans
Dersin TürüSeçmeli @ Atatürk İlk. ve İnk. Tar. ABD Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Doktora Programı
Seçmeli @ Atatürk İlk. ve İnk. Tar. ABD Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Tezli Yüksek Lisans Programı
Ders Kategorisi
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bölümü
Dersin Koordinatörü
Dersi Veren(ler)Fatma Gül Demirel
Asistan(lar)ı
Dersin AmacıOsmanlıca el yazısı belge türleri içerik ve şekil yönünden incelenecektir. Örnek belge türleri üzerinden okuma yapılarak belgenin değerlendirilmesi ve kaynak olarak kullanımı sırasında dikkat edilecek yöntem ve teknikler öğretilecektir
Dersin İçeriğiTarih araştırmalarında birinci elden kaynak olarak kullanılan Osmanlıca el yazısı ile yazılmış belge türleri tanıtılacaktır. Osmanlıca el yazı çeşitlerinden olan Sülüs, Nesih, Ta’lik, Divani, Siyakat ve Rik’a hakkında genel bilgi verilecektir. Son dönem Osmanlı Devleti ve Cumhuriyet’in ilk yıllarında bürokratik yazışmalarda yaygın olarak kullanılan Rik’a el yazısı ile yazılmış osmanlıca belge türleri incelenecektir. Seçilen örnek belge türleri üzerinden okuma ve değerlendirme yapılacaktır. Osmanlıca belge türleri incelenirken bu belgelere ulaşmada kullanılacak olan Başbakanlık Osmanlı Arşivi ve Cumhuriyet Arşivi fonları hakkında bilgi verilerek bu fonlardan nasıl yararlanılacağı anlatılacaktır
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • Mübahat S. Kütükoğlu, Osmanlı Belgelerinin Dili, İstanbul 1994. İsmet Binark, Başbakanlık Osmanlı Arşivindeki Belge Türleri, İstanbul: Başbakanlık Osmanlı Arşivi Yayınları, 1997. Atatürk ile ilgili Arşiv Belgeleri (1911-1921) Ankara: Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayınları, 1982. İstiklal Harbi ile İlgili Telgraflar, Ankara: Cumhuriyet Arşivi Daire Başkanlığı Yayınları. 1994. Belgelerle Mustafa Kemal Atatürk, Ankara: Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayınları, 2003. Osmanlı Belgelerinde Çanakkale Muharebeleri, haz. Muzaffer Albayrak, Mustafa Çakıcı, Recep Uzundağ, Salih Kahriman, Yılmaz Karaca, Ankara: Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayınları, 2005. Musul Kerkük ile İlgili Arşiv Belgeleri (1525-1919) Ankara: Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayınları, 1993. Bulgaristan’a Satılan Evrak ve Cumhuriyet Dönemi Arşiv Çalışmaları, Ankara: Cumhuriyet Arşivi Daire Başkanlığı Yayınları, 1993. Tayip Gökbilgin, Osmanlı Paleografya ve Diplomatik İlmi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1979. Osmanlı Paleografyası, Haz. Süheyl Beken Ankara: A.Ü. Dil Tarih ve Cografya Fakültesi Yayınları, 1964. Tarih Boyunca Paleografya ve Diplomatik Semineri Bildiriler, ed. Mübahat Kütükoğlu, İstanbul : İ. Ü. Edebiyat Fakültesi Yayınları 1988. Başbakanlık Osmanlı Arşivi Rehberi, haz: Yusuf İhsan Genç, Osman Yıldırım, Nazım Yılmaz, Mustafa Küçük, Sinan Satar, İbrahim Karaca, İstanbul:Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayınları, 2000
Opsiyonel Program BileşenleriYok

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Öğrenciler, tarih araştırmalarında Osmanlıca el yazısı belge türlerini kullanmaya başlayacak
  2. Öğrenciler, elyazmaları için kullanılan farklı materyalleri tanımak ve bunu tarih belgelerinde kullanılan çeşitli doküman türlerini anlamak için değerlendirecek
  3. Öğrenciler, Türkiye'deki Osmanlıca belge koleksiyonlarına sahip kütüphaneler ve arşivler hakkında bilgi kazanacak
  4. Öğrenciler, farklı belge türlerinde kullanılan ifade tarzlarını tanımak ve bunun bir araştırmada söylem analizi yapmaktaki yararlığını araştıracak

Ders Öğrenim Çıktısı & Program Çıktısı Matrisi

DÖÇ-1DÖÇ-2DÖÇ-3DÖÇ-4
PÇ-1----
PÇ-2----
PÇ-3----
PÇ-4----
PÇ-5----
PÇ-6----
PÇ-7----
PÇ-8----
PÇ-9----
PÇ-10----

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Osmanlıca el yazısı çeşitlerinin genel tanıtımı (Sülüs, Nesih, Ta’lik, Divani, Siyakat yazıları)1.Mübahat S. Kütükoğlu, Osmanlı Belgelerinin Dili, İstanbul 1994
2Belge türlerinin kağıt ve şekil özellikleri açısından incelenmesi1.Mübahat S. Kütükoğlu, Osmanlı Belgelerinin Dili, İstanbul 1994
3Osmanlı Arşivinde bulunan belge türleri ve fonların tanıtım1.Mübahat S. Kütükoğlu, Osmanlı Belgelerinin Dili, İstanbul 1994
4Cumhuriyet Arşivinde bulunan belge türleri ve fonların tanıtımı1.Mübahat S. Kütükoğlu, Osmanlı Belgelerinin Dili, İstanbul 1994
5İrade türü belge okuma ve değerlendirilme1.Mübahat S. Kütükoğlu, Osmanlı Belgelerinin Dili, İstanbul 1994
6Tezkire türü belge okuma ve değerlendirilme1.Mübahat S. Kütükoğlu, Osmanlı Belgelerinin Dili, İstanbul 1994
7Ara sınav
8Ara Sınav 1
9Sadaret Tezkiresi türü belge okuma ve değerlendirme1.Mübahat S. Kütükoğlu, Osmanlı Belgelerinin Dili, İstanbul 1994
10Buyruldu türü belge okuma ve değerlendirme1.Mübahat S. Kütükoğlu, Osmanlı Belgelerinin Dili, İstanbul 1994
11Arzuhal türü belge okuma ve değerlendirilme1.Mübahat S. Kütükoğlu, Osmanlı Belgelerinin Dili, İstanbul 1994
12Tahrirat türü belge okuma ve değerlendirilme1.Mübahat S. Kütükoğlu, Osmanlı Belgelerinin Dili, İstanbul 1994
13Mazbata türü belge okuma ve değerlendirilme1.Mübahat S. Kütükoğlu, Osmanlı Belgelerinin Dili, İstanbul 1994
14belge okuma ve değerlendirme / Sunumlar1.Mübahat S. Kütükoğlu, Osmanlı Belgelerinin Dili, İstanbul 1994
15Final

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Ödev510
Sunum/Jüri120
Projeler
Seminer/Workshop
Ara Sınavlar130
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati163
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışması144
Derse Özgü Staj
Ödev58
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Projeler
Sunum / Seminer120
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)125
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)135
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok